با خروج امریکا از بغداد، آیا فرانسه به دنبال نقش‌آفرینی در عراق است؟

میدل ایست نیوز: با توجه به تحولات حساس منطقه‌ای و بین‌المللی، در پی تماس تلفنی اخیر میان محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، نشانه‌های نقش آفرینی پاریس در بغداد واضح‌تر می‌شود. ناظران بر این باورند که فرانسه دیدگاه خود را تنها به روابط دوجانبه محدود نمی‌کند بلکه عراق را به عنوان یک دروازه استراتژیک می‌بیند که دارای ابعاد سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک است و نقطه تعادل میان ایران و کشورهای شورای همکاری و زمینی حاصل خیز برای سرمایه گذاری‌های فرانسه در بخش‌های انرژی و زیر ساخت به شمار می‌آید.

به گزارش العالم الجدید، در این خصوص مجاشع التمیمی، تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با این پایگاه خبری، بیان کرد روابط عراق و فرانسه امروزه شاهد شتاب بی‌سابقه‌ای است و تماس میان السودانی و مکرون در چارچوب بازتنظیم موقعیت فرانسه در خاورمیانه در پی عقب نشینی جزئی امریکا صورت می‌گیرد.

اهمیت استراتژیک بغداد برای پاریس

التمیمی افزود پاریس به خوبی می‌داند که بغداد به عنوان یک نقطه تعادل راهبردی میان کشورهای شورای همکاری و ایران اهمیت دارد و ارتباط و همکاری نزدیک با آن نقش سیاسی و اقتصادی موثری به فرانسه می‌بخشد.

در خصوص همزمانی تحرکات فرانسه و عقب نشینی امریکا وی توضیح داد پاریس تنها برای پر کردن شکاف امریکا اقدام نمی‌کند، بلکه همچنین می‌کوشد تا از عراق به عنوان پلی برای رساندن پیام‌ها به تهران و تشویق آن به مشارکت در مذاکرات هسته‌ای استفاده کند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود بعد اقتصادی به شدت در انگیزه فرانسه برای نزدیک شدن به عراق نقش دارد چرا که پاریس روی قراردادهای حوزه انرژی و زیرساخت به ویژه از طریق شرکت توتال انرژی که در زمینه انرژی پیشرو است، حساب باز کرده است.

التمیمی در ادامه گفت تماس میان السودانی و مکرون پروتکلی نبوده بلکه نشان دهنده اراده و خواست فرانسه برای تبدیل عراق به شریک محوری در موازنه‌های منطقه و ترسیم مرحله مابعد خروج امریکا است.

السودانی و مکرون، در سی‌ام اوت گذشته تلفنی درباره روابط دو جانبه دو کشور و راه‌های تقویت شراکت و همکاری در زمینه‌های مختلف و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی دارای اهتمام مشترک رایزنی کردند.

نخست وزیر عراق در ادامه این تماس تلفنی به تلاش‌های دولت برای دعوت به برگزاری یک کنفرانس منطقه‌ای در بغداد به منظور بررسی مسائل منطقه اشاره و بر اهمیت سفر قریب الوقوع مکرون به بغداد تاکید کرد.

السودانی بیان کرد عراق با توجه به نقش سازنده‌ای که در منطقه دارد، بر توسعه اقتصادی تمرکز کرده است.

وی در ادامه نسبت به خطرات آغاز جنگ جدید بر منطقه و ثبات آن هشدار داد و برای همکاری با فرانسه و دیگر شرکا از جمله ایران و امریکا برای جلوگیری از کشانده شدن به درگیری جدید اعلام آمادگی کرد.

خروج امریکا از عراق؛ رویای ابلیس در بهشت

از طرفی دیگر، ماهر جوده، پژوهشگر امور سیاسی در گفت‌وگو با العالم الجدید بیان کرد از زمان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا فرانسه کوشید تا رهبری اروپا را به ویژه در امور مربوط به تنظیم سیاست‌های جدید خاورمیانه‌ای به عهده بگیرد.

جوده افزود قطعاً فرانسه در حوزه سرمایه گذاری در زمینه‌های نفت و انرژی و بازسازی جاه طلبی‌هایی را در سر دارد و عراق ظرفیت‌های زیادی در حوزه‌های اقتصادی و مالی در اختیار دارد. وی خاطر نشان کرد امریکا هرگز اجازه نقش آفرینی فرانسه در عراق را نخواهد داد چراکه خود عامل تغییر بوده و پول و سلاح زیادی را ارائه کرده و تلفات جانی زیادی را متحمل شده است. اینها مواردی هستند که نمی‌شود به راحتی از آن گذشت به ویژه آنکه این منطقه برای واشنگتن یک نیاز راهبردی محسوب می‌شود.

وی تصریح کرد فرانسوی‌ها امیدوارند امریکایی‌ها از عراق خارج شوند تا شکافی ایجاد شود که پاریس از آن بهره برداری کند. این پژوهشگر همچنین گفت این «رویای ابلیس در بهشت» است چراکه امریکا بیش از بیست سال است که در عراق حضور دارد.

جوده افزود دولت امریکا است که فرآیند سیاسی را رهبری می‌کند و تصور نمی شود که از عراق خارج شود. وی بر این باور است که آنچه در این خصوص مطرح می‌شود، تنها امور تاکتیکی و رسانه‌ای مربوط به جایگزینی نیرو‌ها یا تغییر موقعیت‌ها است و نیز امکان دارد بخشی از روش‌های فشار بر سیاستمداران و جنگ روانی علیه ایران باشد.

این اقدامات فرانسه همزمان با اقدامات جزئی امریکا برای خروج از عراق انجام می‌شود که سؤالاتی را پیرامون اینکه آیا پاریس به دنبال پر کردن شکاف احتمالی است یا به دنبال تقویت حضور موازی خود است که به این کشور امکان می‌دهد نقش بزرگتری در ساخت توازن‌های منطقه‌ای آینده ایفا کند، به وجود آورده است.

قرار است تا آغاز سال ۲۰۲۶، نیروهای امریکایی از عراق خارج شوند. این فرآیند شامل استقرار دوباره بخشی از نیرو‌ها در پایگاه‌هایی در اقلیم کردستان عراق و سوریه خواهد شد. پایگاه‌های عین الاسد و ویکتوریا از بارزترین پایگاه‌ها در عراق هستند که نیروهای امریکایی آنها را اشغال کردند.

رقابت سرمایه گذاری امریکا و فرانسه در عراق

علاوه بر این غالب الدعمی، پژوهشگر سیاسی بر این باور است که فرانسه طمعی برای پر کردن شکافی که ممکن است با خروج امریکا در عراق ایجاد شود، ندارد اما پاریس دارای نوع دیگری از جاه طلبی است و آن تمایل به سرمایه گذاری در داخل عراق است چرا که این کشور بازاری نوپا با آینده روشن و امیدوارکننده محسوب می‌شود و فرانسه می‌تواند به منظور کسب سود در زمینه‌های مختلف مانند گاز، نفت و غیره، جایگاهی در این بازار به دست آورد. این برای فرانسه اهمیت زیادی دارد.

الدعمی افزود از طرفی دیگر درگیری‌هایی میان امریکا و فرانسه بر سر سرمایه گذاری‌ها وجود دارد که این موضوع در دیگر قاره‌ها مانند افریقا یا استرالیا مشهود است. بنابراین، فرانسه به هر طریقی در تلاش است تا به این رقابت بپیوندد.

وی اشاره کرد پاریس در دوره عادل عبدالمهدی، نخست وزیر پیشین عراق در این راستا تلاش کرده بود و اکنون آن را در دولت محمد شیاع السودانی تکرار می‌کند.